Pozostałości Polski na Białorusi (1) - Różana

Ponieważ moja kolekcja pocztówek z Białorusi ostatnio znacznie się powiększyła, od dziś planuję rozpocząć mini-cykl przedstawiający miejsca znajdujące się w tym kraju, ale niegdyś leżące w granicach Polski i historycznie ważne dla Polaków. Różana to niewielkie miasteczko leżące w obwodzie brzeskim, czyli dość blisko granicy z Polską (jakieś 130 km od Brześcia). W czasach II Rzeczpospolitej miasteczko należało do Polski i leżało w województwie poleskim. Jest to miejsce niezwykle ważne dla Polaków, bowiem znajdują się tam ruiny pałacu należącego niegdyś do rodu Sapiehów herbu Lis - jednego z najbardziej wpływowych rodów magnackich Wielkiego Księstwa Litewskiego. Bywali tam ponadto królowie polscy. Gdy pierwszy raz zobaczyłem zdjęcie tego pałacu, to przyznam szczerze że mnie zamurowało i zafascynowało. Dziś pałac jest ruiną, ale stopniowo odnawianą ze środków unijnych. Pałac wygląda niezwykle okazale (nawet mimo ruiny) i działa na wyobraźnię. W czasach świetności musiał wyglądać fenomenalnie! Gdy kiedyś wreszcie wybiorę się na Białoruś samochodem, to obowiązkowo muszę tam zawitać!

Dzięki Napoleonowi Ordzie dziś mamy wiedzę, jak w XIX w. wyglądał pałac w Różanie.

Najważniejsze informacje:

-Różana to dawna siedziba rodu Sapiehów (linia różańska). Pałac został wybudowany przez Lwa Sapiehę (hetmana wielkiego litewskiego) na pocz. XVII w.

-dwukrotnie przebywał tu Władysław Waza: w 1617 r. podczas wyprawy na Moskwę, i następnie już jako król Polski Władysław IV (wraz z małżonką Cecylią Renatą).

-podczas wojny polsko-rosyjskiej (1654-1667) przechowywano tu trumnę z relikwiami Św. Kazimierza.

-w 1698 roku, podczas wojny domowej pomiędzy litewskimi rodami (Wiśniowieccy, Radziwiłłowie, Pacowie i Ogińscy przeciwko Sapiehom), pałac został zniszczony.

-w latach 1784-1788 rezydencja została odbudowana z inicjatywy kanclerza Aleksandra Sapiehy, według projektu architekta Jana Samuela Beckera.

-w 1784 roku kanclerz Sapieha podejmował tu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, udającego się na sejm do Grodna.

-w 1831 r. pałac, należący wówczas do biorącego udział w powstaniu listopadowym Eustachego Sapiehy, został skonfiskowany przez włądze carskie. Sapieha musiał wyemigrować do Francji, gdzie spędził resztę życia. Władze carskie skonfiskowały bogate wyposażenie pałacu (dzieła sztuki, bibliotekę, archiwa), a w samym pałacu urządziły fabrykę włókienniczą.

-kolejne lata również nie były łaskawe dla budowli. Pałac został spalony podczas I wojny światowej. Następnie podjęto próbę jego odbudowy, jednak podczas II wojny światowej ponownie uległ spaleniu. Od tego czasu pozostawał w ruinie, jednak w ostatnich latach jest stopniowo odrestaurowywany. Odbudowano już m.in. bramę główną i kordegardy.

No i na koniec oczywiście pocztówki...